Cây Xà Cừ

Tên thường gọi: Xà Cừ, Sọ Khỉ

Tên khoa học: Khaya senegalensis

Họ thực vật: Meliaceae (Xoan)

Cây Xà Cừ là cây thân gỗ lớn cao từ 30-40m, đường kính thân 0.8-2m. Vỏ cây màu xám nâu, thân trơn vỏ nhẵn lúc còn non, lúc già hình thành những vảy đen, nứt hình đồng tiền khoanh tròn như cái sọ bong tróc ra khỏi thân. Cây có cành nhánh nhiều, tỏa ra các hướng tạo tán lá xòe rộng 10-15m, cành non có xu hướng cong xuống.

Xà Cừ có lá dạng kép lông chim 1 lần chẵn, các lá mọc cách mang từ 3-6 đôi lá chét. Các lá chét có hình xoan dài 6-12cm, rộng 3-5cm, mép lá nguyên và bề mặt xanh nhẵn.

Cây Xà Cừ có cụm hoa chùm tán mang những hoa nhỏ có 4 cánh màu trắng dính với nhau, hoa nở vào tháng 4-5. Khi hoa tàn hình thành nên những quả nang nhỏ, khi chín vỏ có màu nâu xám, vỏ cứng và dày, lúc chín bung thành 4 mảnh để phát tán hạt.

Xà Cừ là cây ưa sáng, có tốc độ sinh trưởng và phát triển rất nhanh, dễ trồng, dễ chăm sóc. Cây Xà Cừ trồng bằng hạt nảy mầm rất khỏe, cây tái sinh từ chồi và hạt đều mạnh. Xà Cừ phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau, phù hợp với loại đất cát ven biển, thích nghi với điều kiện khô hạn của nhiều vùng đồi núi…

Cây Xà Cừ ít bị sâu bệnh hại phá hoại, chỉ trừ một vài loài sâu, bọ cánh cứng, vi khuẩn như Hypsipyla robusta, Lytus spp, Xanthomonas khaye.

Xà Cừ thường được trồng thành hàng dọc các đường phố vừa làm cây xanh cảnh quan, vừa làm cây bóng mát. Cây còn được trồng dọc hàng rào để tạo bóng mát cho sân vườn biệt thự, trồng thành rừng lấy gỗ mang lại giá trị kinh tế cao.

Các công trình công cộng như công viên, vườn thú, vườn sinh vật cảnh, khuôn viên công sở, trường học, khu đô thị…cũng thường sử dụng cây Xà Cừ làm cây tạo bóng râm và tăng màu xanh cảnh quan.

Gỗ của Xà Cừ là loại gỗ rất tốt, gỗ có lõi màu đỏ nhạt, chắc, đẹp nên được sử dụng trong đóng tàu thuyền, các đồ gỗ gia dụng…